Саң (чүдүлге)

Саң (чүдүлге) - бедик деңнел-биле алыр болза, Дакиня), Сагыызыг бурганнарга, бойдус бурганнарынга сүзүктүг өргүл одаг болур.

Ёзулалы

Дагылга ёзулалынга чаагай чытты болгаш ак чемниң дээжизин өргүп, саң салыр.

Саңче салыр өргүүл ийи аңгы:

1. саңче салыр ак өргүл,
2. хоруглуг кызыл өргүл.

Саңче салыр ак өргүл дээрге ак чем дээжизи-дир: хендир үзү, тыва далган, тыва сарыг шай, кургаг кара шай (индий), дус, хоюг ак чигир, ары чигири, бөрзең чигири (свёкла чигири), арбай база чиңге-тараа.

Саң салырда дараазында ыяштарның бүрүлерлиг чиңге будуктарын, сыптыг ногаан артыштарны, күжүрлерни ажыглаар: кызыл сандан ыяш, агар (агару) ыяш, артыш будуу, зади эм ыяш, кургум ыяш, шиви, шет.

Хоруглуг кызыл өргүл дээрге хан-биле холушкан чем болур: дириг амытаннарның эъди, ужа-төш болгаш ооң өске-даа кезектерин саңче шуут салып болбас. Оон аңгыда чуурганы, балыкты, согунаны, чеснокту, конфетаны, печеньени, янзы-бүрү чимис аймаан, быжырып каан даланны, чыттыг ирик саржагны, дүдүк далганны саңче салбас. Ажыглалга турган эрги хирлиг болгаш хоранныг ыяштар-биле саң салбас. Чүге дизе бойдус ээлери ону черле хүлээп ап шыдавас, а дээди бурганнарга ол багай чыт болур.

Дөзүк

1. Геше Лобсаң (Ловзаң) Тхүптен. "Чырык дуза - 3. Сүзүк болгаш дагылга". Тыва дылда. Кызыл: ОАО "Тываполиграф", 2012 - 200 а.