Ансамбль "Алаш"
«Алаш» ансамбли (Ансамбль «Алаш») — бүгүдеге чарлыг, Тыва болгаш Россияда ат-сураглыг тыва национал ырылар күүседип турар хөөмейжилерниң фольклорлуг бөлүү. Бөлүктү Тываның соңгу-барыын чүгүнде агып чыдар Алаш хемниң ады-биле адаан.
Төөгү
Ук бөлүктү Тываның улустуң хөөмейжизи, Россия Федерациязының артизи Коңгар-оол Борисович Ондар, Кызылдың уран-чүүл сургуулдары-биле кады тургускан. Олар чүгле Тыва-биле Россияда эвес, даштыкы чурттарже база үнүп, шаңнал-макталдыг черлерни ээлеп турар. «Алаш» бөлүүнүң алыс ады, Тываның база бир чараш, күчүлүг хемнериниң бирээзи Алаш хемден үлегерлеп алдынган.
«Үстүү-Хүрээ-2003» дириг-хөгжүм фестивалынга «Тыва хөгжүмнүң эң дээре фольклорлуг коллективи» деп бедик атка төлептиг болганнар. Оларның оюн-концертиниң санында-ла тыва чоннуң амыдыралындан сценажыткан көргүзүглер, ёзу-чаңчылдар көрүкчүлерге үлегер-чижек болуп, тыва культуразынче сонуургалды күштелдирип турар.
Киржикчилер
Киржикчилери шупту хөөмейге чажындан өөренген. 1999 чылда Кызылдың уран чүүл колледжиниң сургуулдары чорааш, олар «Чаңгы-Хая» деп хөгжүм бөлүүн тургускан.
Удуртукчузу Ондар Коңгар-оолду эдерип, бөлүк бодунуң аянын дилеп, экспериментилер кылып турган. Тыва национал хөгжүм херекселдериниң оюнунче орус баян, гитара холуп ойнаар турган. Тыва хөгжүмнүң аянын будавайн, кызыгаарын улгаттырар ажыл кылып эгелээн бирги бөлүк.
Бөлүктүң бирги туру 2006 чылда Америкага болган, ооң спонсорлары — Конгресс Библиотеказының Open World Leadership программазы болгаш Национал уран чүүл фондузу. Оон бээр «Алаш» бөлүү американ дыңнакчыларга чеже-даа катап концерттер эрттирген.
Шаңналдары
- «Үстүү-Хүрээ-2003» дириг-хөгжүм фестивалынга «Тыва хөгжүмнүң эң дээре фольклорлуг коллективи» деп бедик атка төлептиг болганнар.
- 2006 чылда «Алаш» бөлүү Bela Fleck and the Flecktones деп группаның альбом бижидип турган ажылынга киришкен. Ооң түңнели «Jingle Of The Way» деп альбому бир чыл болгаш «Грэмми»-ниң «Тергиин альбому» деп шаңналды алган.
- «Алаш» бөлүү 2004 чылда Тывага болуп эрткен делегей чергелиг хөөмей симпозиумунуң бирги шаңналын алган.
- 2008 чылда эрткен симпозиумга бөлүктүң үш киржикчизи «Тергиин хөөмейжилер» дээш шаңналдарны алган.
- 2007 чылда Ондар Бады-Доржу Тыва Республиканың улустуң хөөмейжизи деп атты алган. Ол Тываның төөгүзүнде шак ындыг атты алган эң аныяк хөөмейжи.
- 2009 чылда Ширижик Аян база ТР-ниң улустуң хөөмейжизи деп атты алган.
Дөс
??