Гестапо
Геста́по (а узадыр адатгынар) (Үшкү рейхтиң 1933—1945 чылдарда политиктиг полициязы. Удуртулгазы-биле Иштики херектер яамызының тургузуунда, оон сөөлүнде 1939 чылдан немей — нацист намның болгаш СС башкарылгазында Империяның айыылжогунуң кол эргелели (РСХА) тургузуунга база турган.
Гестапо баш удур арест (концентрациялыг лагерьже суп каап болур.
Делегейниң дайын трибуналы буруудадыр доктаалды (вердикт) гестапога, СС биле СД организацияларга кем-херек үүлгедиринге киржип турганы дээш чарлаан (чижээ, еврейлерни сүрүп болгаш узуткап, концентрациялыг лагерьлерге араатанзыг үүлгедиглери болгаш өлүрүүшкүннери, ээжелээн девискээрлерге эрге-дужаалын эмин эрттирип, кул ажылының программаларын чорудуп, туттурган шеригжилерни каржы көрүп база өлүрүп турган). Ук доктаалда Гестапонуң тодарадылгазынче Империяның айыылжогунуң кол эргелелиниң IV килдиниң даргалары кирген, оон ыңай гестапонуң даалгаларын күүседип турган килдирстерниң даргалары база; оон база ук тодарадылгаже кызыгаар полициязының албан ажылдакчылары база, ынчалза-даа каайлы албанының болгаш чажыт шөл полициязы ук тодарадылгаже кирбээн-даа болза, оларның үүлгедиг херектерин тускай көрүп турган. Гестапонуң айыткан дужаалдарын хамык кем-херектерни билбишаан ээжелеп турган кежигүннерин трибунал херектеннер деп чарлаан.
Улай көр.
Дөс
- Тыва дылдың тайлыбыр сөстүү (словарь). Том I, "Наука", Новосибирск 2003ч.