Бай-Тайга кожууну
Бай-Тайга кожууну — Россия Федерациязында Тыва Республиканың муниципалдыг кезээ.
Администраттыг төвү — 2003).
География
Бай-Тайга Хакас Республика, барыын чүкте — Алдай Республиказы, мурнуу чүкте — Тываның Мөңгүн-Тайга кожууну, чөөн чүкте — Тываның Барыын-Хемчик кожууну. Чериниң шөлү — 7922,82 муң км2.
Кожуун ((мугур|калбак баштыг дагларда) азы даглар массивинде) турар. Бай-Тайга кожуунда күрүнениң биосферлиг камгалал черинге («Убсу-Нур ыйгылаажы») хамааржыр «Кара-Хөл» деп кластерлигтускайлаан чер (участок) бар.
Чурттакчылар
Чурттакчы чоннуң саны 2010 чылдың январь 1-де — 10 594 кижи.
Национал тургузуу - тывалар. Автомобильдин кодунуң дугаары - 17. Куржаг шагы - MSK+4 (UTC+7). Телефон коду +7 39422.
Девискээр үлелгези
- Тээли сумузу, төп сууру Тээли;
- Бай-Тал сумузу, төп сууру Бай-Тал;
- Кызыл-Даг сумузу, төп сууру Кызыл-Даг;
- Кара-Хөл сумузу, төп сууру Кара-Хөл;
- Хемчик сумузу, төп сууру Хемчик;
- Шуй сумузу, төп сууру Шуй;
- Ээр-Хавак сумузу, төп сууру Дружба.
- Ээр-Хавак арбаны Ээр-Хавак сумузунга хамааржыр.
Экономика
Кожууннүң экономиктиг өзээ(үндезини) - мал ажыл-агыйы. Кожууннуң девискээринде Шивилигниң родоннуг сугларын шинчилеп тыпкан, аңаа үндезилеп курорт тудары планатыннып турар. 2010 чылдың 7-айда Кара-Хөл сумузунуң Хол-Оожу(азы Хөл-Өөжү) деп черинге "Кара-ХөльТур" деп турбааза ажыттынган.
Сураглыг кижилер
Кожуунга төрүттүнген улус
- Чыргал-оол, Алексей Боктаевич (1924—1989)— композитор, СССР-ниң чоннуң артизи (1984)
- Үрүле Кандан— Социалистиг Ажылдың Маадыры;
- Анчымаа-Тока, Хертек Амырбитовна— 1944 чылга чедир Биче Хуралдың Президиумнуң Председатели ТАР, сөөлзүредир Совет Чөвүлелдиң Председателиниң оралакчызы Тыва АССР.