Бойду Сарыглар Шагдыр оглу
| Бойду Сарыглар Шагдыр оглу | |
|---|---|
| тыв. Бойду Сарыглар Шагдыр оглу | |
| Төрүттүнгенде ады | Сарыглар Шагдыр оглу Бойду |
| Төрүттүнген ай-хүнү | 1921 |
| Төрүттүнген чери | Ак-Оору, Бора-Тайга, Сүт-Хөл, ТАР |
| Мөчээн ай-хүнү | 1972 |
| Мөчээн чери | Ээрбек, Кызыл кожуун, Тыва АССР |
Бойду Сарыглар Шагдыр оглу (төрүттүнгенде ады — Сарыглар Шагдыр оглу Бойду, Ада-чурттуң Улуг дайынының киржикчизи, тыва эки турачы эскадроннуң 1-ги взводунуң 2-ги салбырының гвардейжи анаа дайынчызы, ТАР-ның «Дайынчы шылгарал дээш» деп медалының эдилекчизи[1].
Допчу намдары
Бойду Сарыглар Шагдыр оглу 1921 чылда ТАР-ның Сүт-Хөлдүң Бора-Тайга сумузунуң Ак-Оору деп черге төрүттүнген.
1941 чылдан Тыва Арат Революстуг Шеригге шериг албанын эрттирип турган. Пулемётчик мергежилин чедип алган.
Ада-чурттуң улуг дайынынга киржилдези
Тыва Арат Революстуг Намның Төп комитединиң секретариадының 1943 чылдың август 25-тен шиитпири-биле 1-ги тыва эки турачы отрядтың 1-ги взводунуң 2-ги салбырының анаа дайынчызы кылдыр томуйлаткан.
Тыва Арат Республикадан тыва эки турачылар отряды Барыын фронтунуң 6-гы аъттыг корпузунуң Морозов аттыг 8-ки гвардейжи аъттыг Ровно дивизиязының 31-ги гвардейжи аъттыг полкунуң составынче 4-кү эскадрон кылдыр кирген. Ооң составында 1000 километр орук чок черге 45 хонук дургузунда агаар-бойдус талазы-биле кончуг берге байдалдарда чоруп келген. Марш үезинде тывалар кижи-даа, аът-даа талазы-биле чидириг чок турган. Тыва чылгычылар походка шыдамык чоруун көргүскеннер.
1944 чылдың январьның 29-та 4-кү эскадроннуң тыва аъттыг шериглери Украин ССР-ниң Ровно облазының Деражно суур дээш тулчуушкуннарга баштай киришкен болгаш халдаашкынга төлептиг үлегер-чижекни көргүскен.
Ровно, Сурмичи, Дубно болгаш өске-даа Украин ССР-ниң чурттакчылыг черлерин хостаарынга эрес-дидим чоруун көргүскен.
Дайын соонда
Дайын соонда республиканың шүүгү органнарынга күүседикчилеп, Ээрбекке кадарчылап ажылдап чораан.
Сарыглар Бойду 6 ажы-төлдүң адазы, өөнүң ишти — Оюу Мөңгеевна.
1972 чылда Ээрбекке чок болган.
Сактыышкын
Шаңнал-макталдары
- ТАР-ның «Дайынчы шылгарал дээш» деп медалы(1944)
Литература
- Сундуй М. Б. Эки турачы аъттыг эскадрон. Кызыл: Тываның ном үндурер чери, 1989.
- Пивоваров В. Добровольцы. Кызыл, 1990.
- БОЙДУ Сарыглар Шагдыр оглу / Урянхайско-тувинская энциклопедия. I том (А-К). Под общей ред. Шойгу С. К., отв. ред. Бичелдей К. А. Кызыл: «Мир тувинцев», 2021. С. 177—178.
- Сундуй, М. Бойду Сарыглар Шагдыр оглу: [ооӊ дугайында] / М. Сундуй. — Сөзүглел: дорт // Эки турачы аъттыг эскадрон: эки турачыныӊ демдеглелдери / М. Сундуй. — Кызыл, 2005. ‒ Ар. 255.