Июль

Рувики деп сайттан
Пн Вт Ср Чт Пт Сб Вс
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31      
2025 чыл

Июль (лат. Julius — «Юлий (Цезарьның) айы», {{|дыдыраш}}) — юлиан болгаш григориан календарьлар аайы-биле чылдың дөрт дугаар айы, бурунгу рим календарь аайы-биле чылдың 2 дугаар айы. Чылдың 31 хонуктуг чеди айының бирээзи. Ортумаа-биле ол бөмбүрзектиң Соңгу чартыында чайның ортаа эң изиг айы, а Мурнуу чартыында кыштың ийиги эң соок айы болуп турар.

Бойдуста болуушкуннар

[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
Колвица хемде июль

Айның эгезинде липа чечектелип кээр, а ийиги кезээнде картофель чечектелир[1]. 1601 чылдың июльдуң 28-те Москвага хар чаапкан[2].

Төөгүзү болгаш этимологиязы

[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Баштай бо айны Quintilis (лат. quintus — «беш»; чамдыкта Quinctilius) деп адап турган. Бистиң эрага чедир 45 чылда бо айда төрүттүнген Гай Юлий Цезарьга тураскаадып эде адаан[3].

Тыва дылда[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Тыва дылда чайның ортаа айын орус дылдың аайы-биле «июль» деп адап турар, ынчалза-даа чугаада болгаш литературада «чеди ай» деп база адап турар. Ындыг чаңчыл япон болгаш кыдат дылдарда база бар. Чөөн чүк улузунуң санаашкыны-биле он ийи чылдың адын адаан амытаннар аттары-биле база айлар аттарын адап чораан: апрельди «аът айы» деп адаар. Оон чылдың эргилдезиниң аайы-биле «чайның ортаа айы» деп база адаар. Тожу тывалары чылдың айларын база тускай адаар чаңчылдыг.

= Өске дылдарда

[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
«Июль» (Джеймс Тиссо, 1878 ч. үези)

Фин дылда июльду heinäkuu деп, тодаргайлаарга «оът-сиген айы» дээн, июльда мал-маганга кыш удур сиген белеткээр үе [4]. чех дылдаčervenec, «бичии июнь» дээн уткалыг. украин дылда — липень, Хорват дылда — srpanj «серп» деп сөстен. Турк дылдаTemmuz — шумер Теммуз деп бурган адындан[5].

Делегей чергелиг тураскаалдыг хүннер

[эдер | вики-сөзүглелди эдер]
«Июль» (1410—1490 чылдар)

Делегей чергелиг[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Россияда[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

Национал байырлалдар[эдер | вики-сөзүглелди эдер]

  1. В. Д. Грошев «Календарь российского земледельца (народные обычаи и приметы)», — М: МСХА, 1991, С. 36. ISBN 5-7230-0074-8
  2. Е. П. Борисенков, В. М. Пасецкий «Тысячелетняя летопись необычайных явлений природы», — М: Мысль, 1988, Стр. 325. ISBN 5-244-00212-0
  3. Июль // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  4. Финские названия месяцев на finnish.ru  (чедимчок шөлүг — төөгү). Хынааны 2011 октябрьның 30. Архивтээн 2011 октябрьның 16.
  5. Балтийские и славянские названия месяцев Архивировано 4 ноябрьның 2011 года.
  6. Всемирный день навыков молодёжи 15 июля. Официальный сайт Организации Объединённых Наций  (чедимчок шөлүг — төөгү). Хынааны 2019 апрельдиң 7.
  7. Международный день Нельсона Манделы 18 июля. Официальный сайт Организации Объединённых Наций  (чедимчок шөлүг — төөгү). Хынааны 2019 апрельдиң 7.
  8. Провозглашение Международного дня сохранения мангровых экосистем. UNESCO  (чедимчок шөлүг — төөгү). Хынааны 2019 апрельдиң 7.
  9. Всемирный день борьбы с торговлей людьми 30 июля. Официальный сайт Организации Объединённых Наций  (чедимчок шөлүг — төөгү). Хынааны 2019 апрельдиң 7.
  10. 31 июля провозглашён днём Африканской женщины
  11. События 31 Июля  (чедимчок шөлүг — төөгү).
  12. Приказ МВД РФ от 03.07.2009 № 502 «Об объявлении Дня Государственной инспекции безопасности дорожного движения Министерства внутренних дел Российской Федерации»