Февральдың 4
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2024 чыл |
Февральдың 4 — григориан календарьда чылдың 35 дугаар хүнү . Чылдың төнчүзүнге чедир 330 хонук арткан (саарзык чылдарда 331 хонук арткан).
Байырлалдар болгаш сактыышкын хүннери
Аңгылал:Февральдың 4 байырлалдар деп аңгылалды база көр
Делегей чергелиг
— Делегейде рак аарыынга удур хүн.
Аңгы-аңгы чоннарның
- Ангола — Чепсеглен тура халыышкын хүнү.
- Шри-Ланка — Тускайлаң чорук хүнү.
- Япония — Частың эгези (Чаа Чыл).
Профессионалдыг
Чүдүлгеге хамааржыр
Таарымчалыг аттар
Католик аттар: Андреа, Вероника, Гилберт, Джон, Екатерина, Римберт
Православ аттар:Агафон, Ананий, Анастасий, Гавриил, Георгий, Евфимий, Иван, Иосиф, Леонт, Леонтий, Макарий, Мануил, Николай, Парод, Пётр, Сионий, Тимофей, Яков.
Болуушкуннар
XIX чүс чылга чедир
- 1169 чыл — Чөөн Сицилияга болган чер шимчээшкининиң түңнелинде 15 муң кижи чок болган.
- 1348 чыл — Японияның Сидзёнаватка болган тулчуушкунга Соңгу Двор шериглери Чөөн Двор шериглерин тиилээн.
- 1582 чыл — Речь Посполитая шериглери үр бүзээлээшкин соонда, Псковтан аткаарлаан.
- 1719 чыл — Пётр I Россия империязының чурттакчы чонунуң чизезин эрттирер деп чарлык үндүрген.
- 1720 чыл — Пётр I Петербургка шлагбаумнар тудар деп чарлык үндүрген.
- 1722 чыл — Пётр I «Ат-дужаал табели» киирген.
- 1755 чыл — императрица Елизавета Петровна Москваның университединиң тургустунарының дугайында чарлыкка ат салган.
XIX-ку чүс чыл
- 1810 чыл — Наполеон дайыннары: Великобритания Гваделупаны эжелеп алган.
- 1824 чыл — Бостонга американ чогаадыкчы, кончаачы Чарльз Гудрич хөй-ниити чонга резин идиктерни таныштырган.
- 1858 чыл — Герман Гольдшмидт 52 Европа деп астероидти ажыткан.
- 1861 чыл — АКШ-га хамааты дайыны: Американың Конфедеративтиг Штаттары тургустунган.
- 1899 чыл — Бремен хоорайга (Германия) «Вердер» деп футбол клубу үндезилеттинген.
XX-ги чүс чыл
- 1915 чыл — Бирги делегей дайыны: Германия суг адаанга кызыгаар чок дайынны бадыткаан Британ ортулуктарының далай бүзээлээшкинин чарлаан.
- 1921 чыл — Польшаның дээди шаңналы — Ак Эзирниң ордени катап тургустунган.
- 1931 чыл — Курск хоорайга Россияда бир дугаар хат электри станциязы ажылын эгелээн.
- 1934 чыл — СССР биле Венгрия аразынга дипломаттыг харылзаалар доктааттынган.
- 1935 чыл — Москваның метрополитениниң бирги шенелде поездизин ажылдаткан.
- 1939 чыл — Пенза областьзы тургустунган.
- 1961 чыл — Венераже үнүүшкүннүң эң баштайгы совет шенелдези. 01 деп аар спутник дүрген маңнаар блогу ойталаанындан, эң чавыс черге чоок орбитага артып каан.
- 1970 чыл — Амгы үеде Чернобыльдың АЭС-га болган озал-ондакка таварышкаш кагдынган Припять хоорай үндезилеттинген.
- 1971 чыл — автомобильдер болгаш авиахөделдирикчилер бүдүрүкчүзү британ компания Rolls-Royce Limited хоозурал түңнелинде националчыттынган.
- 1990 чыл — Москвага демократтыг реформаларны база Совет Эвилелиниң коммунистиг партиязын быжыглаан СССР-ниң Конституцизында 6 дугаар статьяны узуткаарын деткээн 300 муңнуг демонстрация болган.
- 1998 чыл — Босния биле Герцеговинаның тугу бадыткаттынган.
- 2000 чыл — РФ-ның Культура яамызынга 1991 чылда Устюгтуң чер-чурт шинчилелдер музейинден оорлаан «Борис и Глеб» деп XV-ки чүс чылдың бурган чуруун дамчыдып бээриниң ёзулалы болуп эрткен.
XXI-ги чүс чыл
- 2004 чыл — Facebook ажылдап эгелээн.
- 2022 чыл — Пекинге (КНР) XXIV-кү кышкы Олимпийжи оюннарның ажыдыышкыны болган.
Төрүттүнген кижилер
Аңгылал:Февральдың 4 төрүттүнген деп аңгылалды база көр
XIX-ку чүс чылга чедир
- 1494 чыл — Франсуа Рабле (1553 чылда мөчээн), француз чогаалчы, улуг сатириктерниң бирээзи.
- 1515 чыл — Николай Чёрный Радзивилл (1565 чылда мөчээн), хаан, Улуг Литов княжествонуң күрүне ажылдакчызы.
- 1682 чыл — Иоганн Фридрих Бёттгер (1719 чылда мөчээн), немец алхимик, ак фарфор алган бирги европейжи.
XIX-ку чүс чыл
- 1808 чыл — Йозеф Каэтан Тыл (1856 чылда мөчээн), чех драматург, шүлүкчү, Чехияның гимн ырызының сөстериниң автору.
- 1873 чыл — Михаил Пришвин (1954 чылда мөчээн), орус совет чогаалчы, публицист.
- 1875 чыл — Людвиг Прандтль (1953 чылда мөчээн), немец механик, физик, аэродинамиканың үндезилекчилериниң бирээзи.
- 1881 чыл — Климент Ворошилов (1969 чылда мөчээн), совет партийжи, шериг, күрүне ажылдакчызы, Совет Эвилелиниң Маршалы.
- 1889 чыл — Питирим Сорокин (1968 чылда мөчээн), орус, американ философ, социолог, социалдыг мобильность теориязының үндезилекчилериниң бирээзи.
XX-ги чүс чыл
- 1906 чыл — Клайд Уильям Томбо (1997 чылда мөчээн), Плутонну ажыткан американ астроном.
- 1912 чыл — Всеволод Кочетов (1973 чылда мөчээн), орус, совет чогаалчы, журналист, шериг корреспондентизи.
- 1913 чыл — Роза Паркс (2005 чылда мөчээн), американ хөй-ниити ажылдакчызы, АКШ-да кара кештиглерниң хамааты эргелери дээш шимчээшкинниң эгелекчизи.
- 1933 чыл — Игорь Кваша (2012 чылда мөчээн), актёр, театр болгаш кино режиссёру, теле- и радио башкарыкчызы, РСФСР-ниң улусчу артизи.
- 1936 чыл — Александра Завьялова (2016 чылда мөчээн), совет, российжи театр болгаш кино актрисазы, РФ-ның алдарлыг артизи.
- 1964 чыл — Вячеслав Володин, российжи политик, күрүне ажылдакчызы, РФ-ның Күрүне Думазының председатели (2016 чылдан эгелеп).
- 1967 чыл — Сергей Гриньков (1995 чылда мөчээн), совет, российжи фигурист (эжеш чуңгулаашкын), ийи дакпыр олимпийжи чемпион (1988, 1994).
- 1983 чыл — Александра Урсуляк, российжи театр болгаш кино актрисазы.
- 1989 чыл — Валентина Гунина, российжи шахматист, гроссмейстер.
XXI-и чүс чыл
Чок болганнар
Аңгылал:Февральдың 4 мөчээн деп аңгылалды база көр
XIX-ку чүс чылга чедир
- 856 чыл — Рабан Мавр, архиепископ Майнцский (780 чылда төрүттүнген), немец шажын эртемдени, чогаалчы, «Каролингтиң катап сайзыраар» үезиниң улуг ажылдакчызы.
- 1694 чыл — Наталья Нарышкина (1651 чылда төрүттүнген), орус кадын, хаан Алексей Михайловичиниң ийи дугаар кадайы, Петра I-ниң авазы.
- 1713 чыл — Энтони Эшли-Купер, Шефтсбериниң 3 дугаар графы (1671 чылда төрүттүнген), англи философ, чогаалчы, политик, Чырыдыышкынның ажылдакчызы.
XIX-ку чүс чыл
- 1875 чыл — Михаил Лонгинов (1823 чылда төрүттүнген), орус литератор, чогаалчы, мемуар бижикчизи, чогаал төөгүчүзү.
- 1894 чыл — Адольф Сакс (1814 чылда төрүттүнген), бельгийжи хөгжүм херекселдериниң мастери, саксофоннуң чогаадыкчызы.
XX-ги чүс чыл
- 1919 чыл — Елизавета Лавровская (1845 чылда төрүттүнген), орус, опера болгаш концерт ыраажызы (контральто), педагог.
- 1925 чыл — Роберт Кольдевей (1855 чылда төрүттүнген), немец архитектор, шажынчы Вавилоннуң турар черин тодараткаш, 18 чыл ишти каскан түңнелинде ооң барын шынзыткан археолог.
- 1940 чылда боолаттырганнар:
- Николай Ежов (1895 чылда төрүттүнген), совет күрүне ажылдакчызы, СССР-ниң иштики херектериниң улус комиссары;
- Михаил Фриновский (1898 чылда төрүттүнген), күрүнениң айыыл чок чоруунуң совет органнарның ажылдакчызы, 1 дугаар армия командылакчызы, 1938—1939 чылдарда СССР-ниң Шериг-далай флодунуң улус комиссары.
- 1944 чыл — Арсен Коцоев (1872 чылда төрүттүнген), осетин совет чогаалчы, очулдурукчу, публицист.
- 1965 чыл — епископ Кассиан (делегейде Сергей Сергеевич Безобразов; 1892 чылда төрүттүнген), Константинопольдуң православ хүрээниң епискову, шажын эртемдени, экзегет, Чаа Заветтиң очулдурукчузу.
- 1991 чыл — Александр Шалимов (1917 чылда төрүттүнген), совет эртемден-геолог фантастика чогаалчызы.
XXI-ги чүс чыл
- 2007 чыл — Илья Кормильцев (1959 чылда төрүттүнген), орус шүлүкчү, очулдурукчу, «Наутилус Помпилиус» бөлүүнүң ырыларының автору.
- 2011 чыл — Владимир Кунин (1927 чылда төрүттүнген), совет российжи чогаалчы.
- 2012 чыл — Флоренс Грин (1901 чылда төрүттүнген), Бирги делегей дайынынга дириг арткан сөөлгү ветеран.
- 2017 чыл — Георгий Тараторкин (1945 чылда төрүттүнген), театр болгаш кино актёру, РСФСР-ниң улусчу артизи.
- 2019 чыл — Вячеслав Овчинников (1936 чылда төрүттүнген), композитор, дирижёр, РСФСР-ниң улусчу артизи.